احساس عدم تعادل و سرگيجه:

يكي از مشكلات زندگي ماشيني در قرن 21 كه به نوعي زاييده تمدن و شهرنشيني است، سرگيجه هاست. اين حالت توسط افراد مختلف به صورت مختلف بيان مي شود. برخي از چرخش سريع محيط اطراف خود يا چرخش خود در محيط به همراه عدم تعادل، تهوع و استفراغ شكايت دارند و برخي آن را به صورت احساسي چون سبكسري، فشار در سر يا حتي راه رفتن روي لبو مطرح مي كنند. در واقع در تمامي موارد، يك احساس نامطلوب از موقعيت فرد و استقرار او در محيط اطراف وجود دارد.
انجام حركات ظريف و تعادل از قبيل نشستن، بلند شدن، راه رفتن، دويدن، ورزش، رانندگي و بسياري از حركات چرخشي به هماهنگي چند عضو از اعضاي بدن انسان نياز دارد. حس بينايي، شنوايي و مخچه، راه هاي تعادلي ساقه مغز و ارتباطات آن با قشر مغز و نخاع از اعضاي اصلي ايجاد نعمت تعادل و سالم حركت كردن مي باشند كه اختلال در عملكرد هر كدام از اين مراكز يا عدم هماهنگي بين آنها مي تواند باعث احساس عدم تعادل و سرگيجه گردد. نوعي از سرگيجه كه شروع حاد و شديدي دارد و با تغيير وضعيت بدن ايجاد مي شود، به علت بر هم خوردن تعادل مايعات و مواد معدني شناور در مجاري حلزوني گوش مياني مي باشد كه با ورزش هاي خاص، استراحت و مصرف برخي داروها (در صورت نياز) بهبود مي يابد.
بيماري منير، نوع ديگري از سرگيجه هاي حاد و شديد است كه علاوه بر داشتن علائم تهوع، استفراغ و عدم تعادل چندين روز ادامه مي يابد و سالي چند بار هم تكرار مي شود. كاهش شنوايي و وزوز گوش هم مي تواند همراه اين بيماري باشد.
گاه اين علائم در سنين بالاتر ايجاد مي گردد كه ناشي از اختلال در خون رساني عروق مغزي مراكز تعادلي و گوش داخلي است. در اين موارد بايد در اسرع وقت به متخصص مربوطه مراجعه و ضمن تشخيص، درمان هاي لازم صورت گيرد. سكته هاي نواحي مخچه و خونريزي اين مناطق نيز مي تواند به صورت سرگيجه بروز كند. كاهش عملكرد عصب شنوايي يا ضايعات توموري اين عصب در زواياي گوشي مغز هم از علل ديگر است.
سرگيجه مي تواند يكي از علائم اوليه بيماري MS باشد كه تشخيص زودرس و اهميت دادن به آن ضروري است.
نوعي از ميگرن و حتي نوعي از تشنج هم خود را به صورت سرگيجه گذرا نشان مي دهد.
از موارد ارگانيك سرگيجه كه بگذريم، مشكلات روحي عصبي و تنش هاي محيطي و زندگي ماشيني، روزمرگي خسته كننده، آلودگي آب و هوا و همچنين آلودگي صوتي ناشي از شهرنشيني و زندگي در كلانشهرها هم مي تواند احساس نامطلوب در سر ايجاد كند كه با سرگيجه واقعي متفاوت است. اين گونه موارد بسيار شايع است و از نظر تمايز با سرگيجه واقعي و اختلال عضوي قابل اهميت مي باشد.
آنچه مي توان از اين مبحث و مجموعه علل سرگيجه نتيجه گرفت اين است كه چه در سرگيجه هاي دوره اي و چه ضايعات فضاگير و توموري مناطق تعادلي مغز و چه انواع عصبي آن بايستي ضمن مراجعه به متخصص مربوطه و انجام معاينات و آزمايشات پاراكلنيكي تشخيص داده شود و به طور جدي در جهت رفع مشكل، پيگيري و اقدام شود.
البته ناگفته نماند كه هميشه پيشگيري مهمتر از درمان است، لذا حتي المقدور از حضور در مناطق آلوده و پرسروصدا اجتناب كرده و به علائم هشداردهنده چون سرگيجه توجه كنيد. بيماري هاي گوشي را به موقع درمان كرده و تا مي توانيد از ميوه و سبزي تازه استفاده كنيد. دوري از استرس هاي روحي كه موجب تضعيف سيستم دفاعي بدن مي گردد، مي تواند تا حدودي از بروز اين بيماري وحشت آور پيشگيري كند.
دكتر بهروز نيكنام
متخصص مغز و اعصاب

1  |  دكتر بهروز نيكنام  |  بازدید: 1085