ساییدگی دندان ها:

هنگامی که اولین دندانها از لثه بیرون میزنند، سالم و دست نخورده هستند اما به مرور زمان ساییده و مستهلک می شوند. برخی افراد بیشتر از دیگران دندانهایشان را میسایند. دندان ها به چهار شیوه، ساییده و مستهلک می شوند: ابریژن (Abrasion)، اتریشن (Attrition)، فرسایش (Erosion) و ابفرکشن (Abfraction). در اینجا با هر یک از این موارد بیشتر آشنا میشوید.
هنگامی که اولین دندانها از لثه بیرون میزنند، سالم و دست نخورده هستند اما به مرور زمان ساییده و مستهلک میشوند. برخی افراد بیشتر از دیگران دندانهایشان را میسایند.
دندانها به چهار شیوه، ساییده و مستهلک میشوند: ابریژن (Abrasion)، اتریشن (Attrition)، فرسایش (Erosion) و ابفرکشن (Abfraction). در اینجا با هر یک از این موارد بیشتر آشنا میشوید.
ابریژن:
ابریژن زمانی اتفاق می افتد که اشیائی در تماس با سطح دندانها قرار میگیرند و به صورت مکانیکی دندان را میسایند. یک شیوه متداول سایش دندان به واسطه ابریژن جویدن یا گاز گرفتن ابزارهایی مانند مداد یا لباس و یا استفاده از دندانها به عنوان ابزاری برای باز کردن بسته بندی ها و یا شکستن آجیل است. برخی از نمونه های دیگر آن به صورت زیر است:
هنگامی که دندان خود را مسواک میزنید، مواد زبر و ساینده شن مانند داخل خمیر دندان ممکن است به مرور ساختار دندان را خراب کنند. تحت شرایط معمولی این وضعیت نمیتواند موجب ساییدگی قابل توجه ساختار دندان شود اما افرادی که دندانهایشان را سفت یا خیلی زیاد مسواک میزنند دچار ساییدگی قابل توجهی در دندانهایشان میشوند. یکی از دلایل زرد شدن دندانها با افزایش سن، همین امر است به این معنی که لایه مینای دندان از بین رفته و عاج در معرض دید قرار گرفته است.
جویدن مداد یا اشیاء دیگر
جویدن غذا
اتریشن
اتریشن به عنوان ساییدگی ساختار دندان به واسطه تماس دندان با دندان تعریف میشود. مقداری اتریشن به مرور زمان، طبیعی است و به همین علت تیغه های سطح جونده دندانها گردتر میشوند. اتریشن در صورتی مشکل ساز میشود که فرد مرتبا دندانهای خود را به هم میفشارد یا میساید (دندان قروچه). بسیاری از افراد شب هنگام در خواب بدون این که خود متوجه باشند دندان قروچه میکنند. در این افراد میتوان از محافظ دهان استفاده کرد تا از ساییدگی دندانها جلوگیری شود. اگر دندان قروچه دارید، با کلینیک دندانپزشکی دکتر مروستی تماس بگیرید.
در کتاب Functional Occlusion پیتر داوسون بیان شده است: "هنگامی که ساییدگی از مینای دندان گذشته و به لایه نرمتر عاج میرسد، سایش هفت برابر سریعتر میشود. " بنابراین بهتر است هر چه سریعتر به فکر جلوگیری از این وضعیت باشید چرا که اگر مینای دندانتان از بین برود، وضعیتتان بدتر میشود.
فرسایش:
فرسایش زمانی اتفاق می افتد که نوشیدنیها و غذاهای اسیدی مصرف میکنید. علت ایجاد پوسیدگی دندان وجود پلاکهای سطح دندان است که با تغذیه از قند موجود در دهان اسید تولید کرده و به مرور زمان دندان را حل میکنند. هر بار که اسید در تماس با دندانهای ما قرار میگیرد، مقداری از بلورهایی که ساختار دندان را تشکیل میدهند حل میکند. در اینجا با چند شیوه تماس اسید با دندانها آشنا میشوید:
خوردن و نوشیدنی مواد اسیدی:
استفراغ (به واسطه آنفلوانزا یا اختلالات خوردن مانند بولیمی یا هر وضعیت دیگر) که باعث میشود محتویات اسیدی معده در تماس با دندانها قرار گرفته و آنها را حل کند.
اگر بیماری رفلاکس معده دارید (GERD)، دهان شما دائما به واسطه اسید معده که بالا آمده اند، اسیدی میشود.
قرار دادن داروهای اسیدی در دهان. برخی افراد قرصهای ویتامین ث را در دهان گذاشته و میمکند. برخی نیز اسپیرین را برای دندان درد استفاده میکنند تا دردشان آرام بگیرد. این داروها اسیدی هستند و موجب خوردگی و فرسایش دندان می شوند.
جویدن تنباکو
ابفرکشن:
ابفرکشن به ساییدگی در خط لثه گفته میشود که منشا آن مورد بحث است. برخی کارشناسان معتقدند این وضعیت به واسطه استرسی که بر دندانها در هنگام جویدن و گاز گرفتن وارد میشود به وجود می آید و برخی دیگر نظرشان بر این است که علت آن شن ریزه های موجود در خمیر دندانهاست. در کتاب داوسون که در بالا به آن اشاره شد، آمده است: "چیزی که به آن ضایعات ابفرکشن میگوییم، در واقع حاصل سوء استعمال خمیر دندان است. "
ضایعات ابفرکشن تیغه ای یا گوه ای شکل بوده و معمولا در کناره گونه ای دندانها دیده میشوند. در کتاب Oral and Maxillofacial Pathology نِویل ابفرکشن به این صورت توضیح داده شده است: "نواقصی که عمیق، باریک و V  شکل هستند... اغلب بر یک دندان تاثیر گذاشته و دندانهای مجاور آن دچار این مشکل نیستند. به علاوه گاهی این ضایعات زیر لثه ای هستند در حالی که زیر لثه معمولا از فرسایش و سایش محافظت میشود. "
نتیجه:
دندانها به اشکال مختلف دچار ساییدگی میشوند اما بسیاری از این موارد قابل پیشگیری هستند. اکنون که با عوامل ساییدگی و فرسایش آشنا شدید، میتوانید برای کاهش آن از همین حالا اقدام کنید.

1  |  شفاگستر  |  بازدید: 2552