ساختمان گوش:

گوش از سه قسمت خارجی (لاله و مجرا) گوش میانی (پرده و استخوان) و گوش داخلی (حلزون و اندام تعادلی) تشکیل شده است. صوت توسط مجرا، پرده و استخوانچه‌ها تقویت گردیده و به حلزون گوش داخلی می‌رسد و از آنجا به صورت پیام‌های عصبی واز طریق عصب شنوایی به کُرتِکس شنوایی در مغز انتقال و در آنجا مفاهیم آن قابل درک می‌گردد.
با توجه به پیچیدگی ساختمانی و عملکردی گوش دلایل مختلفی ممکن است باعث ایجاد اختلال در آن گردد. مهمترین این دلایل عبارتند از:
1 – بیماریهای ارثی: این دسته از بیماری‌ها، مهم‌ ترین علت کاهش شنوایی‌های عمیق و یا کری مطلق می‌باشد. اختلالات شنوایی در این بیماری‌ها ممکن است از بدو تولد خود را نشان داده و یا بعدها حتی بعد از 20 سالگی بروز پیدا کند. این افراد معمولا سابقه فامیلی مثبت دارند؛ یعنی حداقل یک تن از بستگان درجه 1 یا 2 مبتلا به کاهش شنوایی می باشند. برخی از این افراد ممکن است ناهنجاری‌های دیگر همچون ناهنجاری‌های قلبی عروقی، کلیوی و یا تیروئیدی داشته باشند.
2 – عفونت‌ها: برخی عفونت‌ها مانند سرخجه در زمان جنینی می‌تواند باعث اختلالات شدید در شنوایی گردد. گروه دیگری از عفونت‌ها در ابتدای تولد نیز می‌توانند آسیب‌های جدی به شنوایی برسانند؛ همچون بیماری آنفلونزا، سر خک و اُریون.
عفونت در گوش میانی یکی از شایع‌ترین بیماری‌های عفونی در کودکان 1 تا 10 ساله است. تقریبا 90% کودکان در این محدوده سنی حداقل یکبار دچار این عفونت می‌شوند این بیماری معمولا به دنبال سرما خوردگی شروع شده و درد گوش تب و بی‌اشتهایی از علایم مشخصه آن می‌باشد. خوشبختانه با درمان مناسب و به موقع بهبود یافته و هیچ عارضه‌ای بجا نمی‌ماند.
بیماری مهم دیگر در کودکان التهاب غیر عفونی گوش میانی می‌باشد که بدون علایمی همچون درد و تب بوده و تنها زمانی مشخص می‌شود که والدین یا مربیان متوجه کم شنوایی کودک می‌شوند. نام این بیماری (اتیب سروز) می‌باشد و یکی از مهم‌ترین دلایل کم‌شنوایی اطفال است. در مراحل پیشرفته، درمان آن جراحی است. عفونت مزمن در گوش از دیگر بیماری‌های رایج می‌باشد. در این حالت عفونت باعث پارگی پرده گوش شده و به دنبال آن عفونت‌های مکرر و یا دایمی ایجاد می‌شود. این بیماری باعث کاهش شنوایی، ترشحات چرکی بدبو از گوش و در برخی مواقع عوارض خطرناکی همچون فلج عصب صورت، مننژیت و یا آبسه مغزی و یا سرگیجه دارد. درمان آن فقط جراحی است. بیماری نسبتا شایع دیگر اتواسکلروز است در این بیماری شنوایی به دلیل چسبندگی استخوانچه‌ها در گوش میانی به تدریج کم می‌شود و معمولا در سنین نوجوانی و جوانی ظاهر می‌گردد. درمان این بیماری گذاشتن سمعک و یا جراحی است. بیماری نسبتاً شایعی بنام منیر(menierez dx) می‌تواند علایمی همچون سرگیجه، کاهش شنوایی، وِز وِز و پُری گوش به وجود آورد. این بیماری معمولا یک طرفه و پیشرونده است.
3- ضربه: ضربه‌ها از دیگر عوامل آسیب به گوش می‌باشند. ضربه‌ای مثل سیلی، برخورد اجسام به سر و یا گوش، سوانح رانندگی، افتادن از ارتفاع و ضربه به سر ممکن است باعث آسیب‌های خفیف تا بسیار شدید به سیستم شنوایی و تعادل شوند. دراین صدمات احتمال آسیب پرده گوش، استخوانچه و یا حتی حلزون شنوایی وجود دارد.
4- سرو صدا: از علل دیگر کم شدن قدرت شنوایی، مجاورت مداوم در محیط پر سر و صداست. در جوامع صنعتی و در کارخانجات سر و صدای دستگاه‌ها، باعث افت تدریجی شنوایی می‌گردد. همچنین گوش دادن به موسیقی با صدای بلند و به خصوص از طریق “هدفون” و “هدست” در نوجوانان و جوانان می‌تواند صدماتی جدی و برگشت ناپذیری به گوش وارد نماید. تنها راه درمان دراین قبیل موارد محافظت از گوش در محیط‌های صنعتی و دوری جستن از مکان‌های پر سر و صداست.
5- سایر عوامل: مسایلی دیگر مثل معرفی برخی داروها، بیماری‌های خود ایمنی، پیرگوشی نیز می‌تواند باعث کاهش شنوایی شوند.