کنتراسپتیو، ضد بارداری:

ترکیبات استروژنی این داروها موجب مهار آزادسازی FSH و در نتیجه توقف تخمک‌گذاری شده و ترکیبات پروژستینی آزادسازی هورمون جسم زرد را مهارکرده و مانع از تخمک‌گذاری می‌شود.
مصرف برحسب اندیکاسیون:
جلوگیری ازبارداری‌: [‌معمولا در این مورد از HD استفاده نمی‌شود] از روز پنجم قاعدگی روزانه ١ قرص به مدت ٢١ روز مصرف شده و سپس به مدت ٧ روز مصرف قرص قطع می‌شود و در روز هشتـم‌، بدون توجه به اینکه خونریزی قاعدگی قطع شده یا خیر، دوباره رژیـم ٢١ روزه بعدی شروع می‌شود.

جلوگیری ار بارداری ‌پس از مقاربت :(morning after pill) [معمولا از قرص HD به این منظور استفاده می‌شود. ] می‌توان در ٧٢ ساعت اول بعد از مقاربت (‌ترجیحآ ١٢ ساعت اول‌)‌:
٢ قرص HD و ١٢ ساعت بعد دوباره ٢ قرص دیگر HD .
یا: ۴ قرص LD و ١٢ ساعت بعد دوباره ۴ قرص دیگر LD .
یا ۴ قرص از فاز سوم قرص‌های تری‌فازیک و ١٢ ساعت بعد دوباره ۴ قرص مصرف نمود.

مصارف جانبی‌: درمان آمنوره . پیشگیری و درمان انـدومتریوز. .درمان DUB و هیپرمنوره ناشی ازکمبود استروژن یا فزونی‌ آندروژن . درمان اصلی یا کمکی هیرسوتیسم .درمان بیـماری پلی‌کیستیک‌ تخمدان (PCOD). درمان هپیرآندروژنیسم تخمدانی ، درمان آکنه‌ولگاریس (Triphasic)
تداخلات مهم:
دارویــی‌: ١) احـتمال ایـجاد آمـنوره و اختلال در تاثـیر بـروموکریپتین تـوسط ایـن قـرص‌ها OCPs ٢) کاربامازپین‌، فنوباربیتال‌، فنی‌توئین‌، ریفامپین‌، گریزوفولوین‌، پنی‌سیلین‌، سولفونامیدها، تتراسـایکلین‌ها (‌آنتی‌بیوتیک‌ها) از تاثیر قرص‌های ضد بارداری خوراکی مـی‌کاهند و کـورتیکوستروئیدها احـتمالا تاثـیر قرص‌های ضد بارداری را افزایش می‌دهند، ٣) در صورت مصرف همزمان این قرص‌ها با داروهای ضد انعقاد خوراکی لازم است دوز داروی دوم دوباره تنظیم شود. ۴) استروژن کارآیی تاموکسیفن را با اشکـال روبرو می‌سازد. ۵) این قرص‌ها ممکن است تاثیر داروهایـی چون استامینوفن‌، لورازپام‌، اکسازپام‌،‌کلوفیبرات و سالیسیلات‌ها را کاهش و تاثیر و عوارض داروهایی نظیر: داروهای ضد افسردگـی سـه‌حلقه‌ای‌، بـرخـی بنزودیازپین‌ها، ‌کافئین‌، کورتیکوستروئیدها و تئوفیلین را ممکن است افزایش دهند. ۶) در صورت مصرف این داروها با دانترولن و سایر داروهای هپاتوتوکسیک احتمال افزایش خطر بروز عوارض کبدی وجود دارد.

آزمــایشگاهی‌: اســتفاده از ایـن قـرص‌ها نـتایج آزمـایشات زیـر را افـزایش مـی‌دهد: آزمـون احـتباس سولفوبروموفتالئین‌، فاکتورهای خونی و تجمع پلاکتی در نتیجه نوراپـی‌نفرین‌، سـطح گلوبولین متصل‌شونده به تیروئید و در نتیجه افزایش هورمون تیروئید تام‌، افزایش ترانس‌کـورتین‌، سطح کورتیکوستروئیدها، بالارفتن سطح تری‌گلیسرید و فسفولیپیدها، سروپلاسمین‌، آلدوسترون آمیلاز، افزایش گاما -گلوتامیل ترانس‌پپتیداز، ظرفیت اتصال به آهن‌، ترانسفرین‌، پرولاکش‌، افزایش فعالیت رنین‌، افزایش سطح ویتامین A وکاهش بیتشر پلاسمینوژن بافتی‌. مصرف این قرص‌ها باعث ‌کاهش نتایج مربوط بـه آزمون‌های زیر می‌شود: سطح آنتی‌ترومبین III ، برداشت رزینی T3 آزاد، پاسخ به آزمون متی‌ راپون‌، کاهش سطح فولات کاهش میزان تحمل به گلوکز، آلبومین‌، کولین‌اسـتراز، کـاهش غلظت هـاپتوگلوبین‌، روی و ویتامین B12
موارد منع مصرف و احتیاط:

مصرف این قرص‌ها در صورت وجود ترومبوفلبیت‌، اختلالات ترومبوآمبولی‌، بیماری عروق مغز یا کرونر، دوبینی یا ضایعات چشم ناشی از مشکلات عروق چشمی‌، میگرن‌کلاسیک‌،سکته قلبی، آنژین قلبی‌، سرطان سینه یا موارد مشکوک به آن‌، نئوپلازی وابسته به استروژن یا شک به آن ممنوع است‌. تومورهای ‌کبدی‌، سابقه زردی‌ کلستاتیک طی بارداری یا هنگام استفاده قبلی از قرص‌های ضد بارداری خونریزی از واژن با علت نامشخص‌، در صورت بارداری یا شک به آن تجویز نشود. برای مبتلایان به نارسایی قلبی‌،‌کلیوی یا کبدی‌، هیپرلیپیدمی‌، پرفشاری خون‌، میگرن‌، تشنج‌، آسم با احتیاط تجویز شود.
عوارض جانبی:

شایع ترین‌: سردرد، سرگیجه‌، تهوع‌، بی‌نظمی در خون‌ریزی قاعدگـی
مهمترین‌: ترومبوآمبولی‌، آمبولی ریوی‌، ایست قلبی – عروقی‌، پانکراتیت‌، تومور کبدی‌، اریتـم مـولتی‌فرم‌، ترومبوز کرونر، MI ، خون‌ریزی مغزی‌، پرفشاری خون‌، بیماریهای صفراوی‌، تومورکبدی‌، سندرم بود -‌کیاری

سایر عوارض‌: افسردگی‌، لتارژی‌، میگرن‌، ادم‌، تشدید میوپاتی‌، یا آسـتیگماتیسم‌، عدم تـحمل لنـزهای تماسی‌، اگزوفتالمی‌، دوبینی‌، استفراغ‌، کرامپ شکمی‌، نفخ‌، اسهال‌، یبوست‌، بی‌اشتهایی یا افزایش اشـتها، افزایش وزن‌، کولیت گرانولوماتوز، قاعدگی دردناک‌، آمنوره‌، تحریک دهانه رحم‌، ترشحات غیرعادی واژن‌، بزرگ ‌شدن فیبرومای رحم‌، کاندیدیاز واژن‌، زردی کلستاتیک‌، هیپرگلیسمی‌، هیپرکلسمی‌، بـثورات جلدی‌، آکنه، بزرگ‌شدن پستان‌ها، ترشحات غیرعادی از سینه‌ها، ملاسما، ضایعات عصبی چشمی و کاهش تحمل کربوهیدرات‌ها
مصرف در بارداری و شیر دهی:

مصرف در بارداری ممنوع است‌. دارو در شیر وارد می‌شود. مصرف این نوع قرص‌های ضـد بـارداری در شیردهی توصیه نمی‌شود.
توجهات پزشکی – پرستاری ، آموزش بیمار – خانواده:

١)‌ کنترل مرتب سطح سرمی چربی‌ها، فشارخون‌، وزن بدن‌، عملکرد کبد صورت‌گیرد. ٢) پیش از درمان از باردارنبودن بیمار مطمئن شوید. ٣) قرص‌ها را هر روز در ساعت معینی مصرف‌کنید. مصرف قرص شب‌ها قبل از خواب تهوع و سردرد راکاهش می‌دهد. ٣) طی هفته اول اولین دوره مـصرف دارو، بـهتر است از روش‌های دیگر جلوگیری از بارداری نیز استفاده شود. ۵) در صورتی‌که یک قرص فراموش شود، فرد باید به محض به یادآوردن قرص فراموش‌شده را بخورد یا اینکه در روز بعد ٢ قرص مصرف‌کند و بـعد دوره درمان به صورت معمول ادامه می‌یابد اگر ٢ شب پیاپی مصرف دارو فراموش شود، لازم است دو شب بعد هر بار ٢ قرص مصرف و تا ۴ هفته از روش‌های دیگر پیشگیری از بارداری‌ کمک‌ گرفته شود. در صورتی که مصرف قرص ٣ روز متوالی یا بیشتر فراموش شـود، مـصرف دارو قـطع شـود و از یک روش دیگـر جلوگیری از بارداری استفاده شود. ۶) در صورت مشاهده علایم زیر با پزشک تماس بگیرید: سفت‌شدن پا، درد پا یا باسن‌، احساس درد یا فشار در قفسه سینه‌، تنگی‌نفس‌، سردرد شدید،اختلال بینایی‌، ترشح یـا خون ‌ریزی غیر عادی از واژن‌، احساس وجود توده‌هایی در سـینه‌ها، درد شدید شکم ٧) مـعاینه مـرتب سینه ها و انجام آزمون‌های تشخیصی اولیه سرطان (pap smear) توصیب می‌شود ٨) استعمال دخانیات خطر بروز عوارض جانبی این قرص‌ها را افزایش می‌دهد.

1  |  مجله   |  بازدید: 1504